Er is een revolutie gaande in de bouw: biobased bouwen. Steeds vaker wordt er gebouwd met natuurlijke, hernieuwbare materialen die bijdragen aan een duurzamere toekomst én nieuwe kansen bieden voor boeren. Een aantal experts en ervaringsdeskundigen deelden hun inzichten over de impact en mogelijkheden van biobased bouwen:
Bouwinnovator en transitiestrateeg Atto Harsta is op vele fronten actief en kent als geen ander de noodzaak van circulair bouwen. Werken met biobased materialen is daarbij slechts een van de knoppen om aan te draaien. Het effectiefst is namelijk het niet meer slopen van bestaande gebouwen en vooral in te zetten op herbestemmen. Als lid van bijvoorbeeld het platform Building Balance probeert hij de bouwketen aan te jagen door o.a. te focussen op industriële processen. Het achterliggende doel is om zo snel mogelijk te bouw te laten inzien dat minder CO2-uitstoot de belangrijkste opgave van dit moment is. En de bouwsector is helaas kampioen in uitstoten en verantwoordelijk voor 39% van de mondiale uitstoot! Er moet dus veel gebeuren en eigenlijk op alle fronten tegelijk. Als we iets verder uitzoomen kun je daarom beter spreken van een systeemtransitie en we onderkennen steeds meer dat dat een zware klus is.
Techniek is daarbij niet de wenselijke denkrichting, maar vooral gezond verstand en meedenken met de natuur. Met een focus op de lange termijn levert dit een positieve bijdrage op het gebied van biodiversiteit, milieuvervuiling en klimaatverandering. En bovendien kansen voor de agrosector (maar daar komt Adriaan Bossenbroek later op de avond op terug).
Met zijn bureau Urban Climate Architects is Dennis Hauer vooral bezig om met elk nieuw project zijn impact te vergroten. Nieuwe technieken en samenwerkingsverbanden leveren bij projecten een schat aan ervaring op én steeds minder CO2-uitstoot. Zo zijn bij project Urban Woods in Delft gebruikte pallets ingezet om grote samengestelde houten vloeren en wanden (Cross Laminated Timber of CLT in vakjargon) mee te maken. Deze industriële manier van werken levert meer op dan bij dit project want het kan voor andere projecten worden ingezet. Verder is zijn bureau betrokken bij onderzoeken (Built by nature) en ook bij Building Balance. In de voorbeeldprojecten in o.a. Dordrecht, Pijnacker en Bergen op Zoom komt steeds de drang tot uiting om het elke keer weer beter te doen dan daarvoor.
Moderator Marjet Rutten opent vervolgens de paneldiscussie. Hierin voert Mark van Oosterhout als eerste het woord als projectdirecteur gebiedsontwikkelingen van de gemeente Dordrecht. Hij geeft aan dat binnen de nieuwe stedelijke opgaven als de Spoorzone volop aandacht is voor het terugdringen van de CO2-uitstoot. De noodzaak wordt breed gevoeld en ook actief ingezet bij tenders (prijsvragen voor gebiedsontwikkeling en bouwprojecten). Betere voorstellen met minder impact worden gestimuleerd en hebben meer kans om te worden uitgevoerd. Dat geldt niet alleen voor biobased bouwen, maar ook voor bijvoorbeeld biodiversiteit.
Duurzaam ondernemer Wessel Brand is teler van o.a. vezelhennep en aangesloten bij Boeren voor Biobased Bouwen. Vanuit de agrosector blijkt er veel belangstelling te zijn om een bijdrage te leveren aan de duurzame transitie. Zelfs zoveel, dat er dringend behoefte is aan projecten waar ze hun producten kunnen afzetten. Stimuleringsregelingen kunnen dit versnellen, maar hij ziet ook een noodzaak in het wegnemen van drempels. Onder druk van (vervuilende) industrieën is het steeds moeilijker geworden om biobased materialen toe te passen. De overheid zou er goed aan doen om die drempels weg te nemen.
Clarien van der Wilt bouwde de eerste stro-woning in het centrum van Dordrecht. Gepassioneerd vertelt hij over de zoektocht naar de voor hem beste (dampopen) oplossingen om zijn woning deels zelf te bouwen. Het is vooral een kwestie van alles willen weten en proberen te achterhalen wat er allemaal mogelijk is. Zo hebben ze zelf een boer benaderd om het stro te leveren voor o.a. het dak. Behalve veel voldoening geeft het ook een heel prettig binnenklimaat: koel in de zomer en behaaglijk in de winter met een minimum aan energieverbruik.
Adriaan Bossenbroek is eigenaar van aannemersbedrijf Krijgsman Bouw en een groot voorvechter van duurzaam bouwen. Zo was hij mede-initiatiefnemer van de circulaire bouwhub in Dordrecht die ijvert voor meer hergebruik van materialen. Hij zoekt actief naar klanten die net als hijzelf voor duurzame oplossingen willen gaan. Dat is nu nog meestal duurder dan de traditionele bouw maar het levert wel meer op: meer voldoening en een fijnere woning!
